Podhale: Górale duszą się w szkodliwym smogu

To efekt palenia w piecach centralnego ogrzewania słabej jakości węglem czy plastikami. Co gorsza, nie zapowiada się, by szybko ta sytuacja się zmieniła. Ludzie z ekonomicznych względów nie chcą jednak przechodzić na ekologiczne formy ogrzewania.

W środę więc nie wolno przebywać na otwartym powietrzu zbyt długo. Dotyczy to zwłaszcza kobiet w ciąży, dzieci, osób starszych, chorych na astmę, a także tych z chorobami alergicznymi, oczu, skóry, czy z chorobami krążenia.

Co ciekawe, mieszkańcy Podhala sami się trują. Niebezpieczny pył pochodzi głównie ze spalania węgla, a także śmieci, w tym z bardzo szkodliwego plastiku. To dlatego w Nowym Targu od początku sezonu grzewczego są kontrole straży miejskiej, która nakłada mandaty na palących w piecach odpadami.

- Kontrolujemy te domy, gdy widzimy ewidentnie, że kominy mocno dymią lub te, gdzie są skargi mieszkańców. Nie możemy chodzić po domach z urzędu, tak jak było to w przypadku sprawdzania umów na wywóz śmieci - mówi Krzysztof Cypara, komendant straży miejskiej w Nowym Targu. - Strażnicy nie zawsze są wpuszczani na posesję, wówczas korzystają z pomocy policji.

Do tej pory straż nałożyła zaledwie osiem mandatów. Dlaczego?

- Często okazuje się, że dym i smród to nie palące się plastiki, ale przyczyna złej jakości opału. Węgiel ten zawiera zbyt dużo związków siarki. Za to nie możemy karać - mówi komendant.

Problem dotyczy całego miasta, i - co gorsza - wszystko wskazuje na to, że będzie się w najbliższych latach pogłębiał. Znów podrożały paliwa - w tym olej czy gaz, więc sporo osób zadeklarowało, że wróci do palenia węglem. Dodatkowo wiele osób do palenia wykorzystuje śmieci. - Wiele rodzin z trudem wiąże koniec z końcem. Palą więc różne rzeczy, by się jakoś ogrzać - nie ukrywa komendant nowotarskiej straży.

W przyszłym roku powinien na nowo ruszyć program dofinansowywania w ok. 50 procentach zmiany ogrzewania na ekologiczne w Nowym Targu.

- Mam nadzieję, że zachęci to wiele osób do wymiany pieców ogrzewania - mówi burmistrz Marek Fryźlewicz. Dofinansowana ma być zmiana na ogrzewanie olejowe i gazowe, opalanie drewnem. być może dofinansują zmiany na ekogroszek. Ten jest wciąż najtańszym źródłem ogrzewania.

Choć na terenie miasta pod Giewontem działa geotermia, a miasto leży u podnóża Tatr, tu także powietrze nie należy do najczystszych.
Zarówno dziś jak i jutro średniodobowa jakość powietrza będzie bardzo zła. Znaczy to tyle, że również w Zakopanem powinno się przebywać jak najkrócej w otwartym terenie na "świeżym" powietrzu... Stężenie średniodobowe pyłu przekroczy 50 jednostek na metr sześcienny. Dopuszczalne norma to maksymalnie 40 jednostek. Największą emisję szkodliwych pyłów powoduje spalanie węgla w starych, źle wyregulowanych kotłach.